Η λέσχη των Κνιδίων, 3D αναπαράσταση
© ΕΦΑ Φωκίδας , ΥΠ.ΠΟ.A

Η Λέσχη των Κνιδίων ανεγέρθηκε το δεύτερο τέταρτο του 5ου αιώνα π.Χ. στη βορειοανατολική γωνία του τεμένους του Απόλλωνα ως αφιέρωμα της Κνίδου, σημαντικής πόλης της Μικράς Ασίας. Ήταν ένα ορθογώνιο κτίσμα με αστέγαστο τον κεντρικό χώρο, που όμως φιλοξενούσε δύο περίφημα έργα του ζωγράφου Πολυγνώτου, τη Νέκυια και την Ιλίου Πέρσιν. Κατά τον 4ο αιώνα, στη νότια πλευρά του κτιρίου προστέθηκε τοίχος για την τοποθέτηση αναθημάτων.

H λέσχη των Κνιδίων είναι ένα από τα διασημότερα κτίρια των Δελφών, καθώς φιλοξενούσε δύο περίφημα έργα του ζωγράφου Πολυγνώτου από τη Θάσο, την Ιλίου Πέρσιν (άλωση της Τροίας) και την Νέκυια (επίσκεψη του Οδυσσέα στον Κάτω Κόσμο), όπως περιγράφει ο Παυσανίας που επισκέφθηκε το μνημείο το 2ο αι. μ.Χ. Το κτίριο ανασκάφηκε το 1894, χωρίς όμως να δώσει καθόλου στοιχεία της ζωγραφικής που το διακοσμούσε. 
Πρόκειται για ορθογώνιο κτίσμα, διαστάσεων 18 μ. επί 9,15 μ., με δύο σειρές από τέσσερις κίονες στο εσωτερικό του, που φαίνεται πως ήταν ξύλινοι με λίθινες βάσεις. Η είσοδος βρισκόταν περίπου στη μέση της νότιας πλευράς και φαίνεται πως ο κεντρικός χώρος ήταν αστέγαστος, σε αντίθεση με τις τέσσερις στοές που διαμορφώνονταν περιμετρικώς. Η λέσχη χρησιμοποιούνταν για συναθροίσεις, ανάπαυση και, κατά μια άποψη, για αθλητικές δραστηριότητες που λάμβαναν χώρα στον κεντρικό αστέγαστο χώρο.
Το κτίριο θα πρέπει να ανεγέρθηκε κατά το δεύτερο τέταρτο του 5ου αιώνα π.Χ. ;ίσως μετά τη μάχη του Ευρυμέδοντα Ποταμού (467 π.Χ.), που σήμανε την ελευθερία των Ελλήνων της Ασίας από τους Πέρσες. Κατά τον 4ο αιώνα, σε απόσταση 3,2 μ. από τον νότιο τοίχο, κτίστηκε αναλημματικός τοίχος από τοπικό ασβεστόλιθο, για να ενισχυθεί η στήριξη του μνημείου στο κατηφορικό έδαφος. Πάνω σε αυτόν, σώζεται σχετική αναθηματική επιγραφή. 

Κείμενο: Δρ. Αφροδίτη Καμάρα, Ιστορικός