Παρτιτούρα από το Θησαυρό των Αθηναίων 
© ΕΦΑ ​Φωκίδας, ΥΠ.ΠΟ.A Εκτός από τους Πυθικούς αγώνες, οι επιγραφές μας μιλούν και για άλλους αγώνες που λάμβαναν χώρα στους Δελφούς, τα Σωτήρια. Όπως μαρτυρεί το όνομά τους, επρόκειτο για αγώνες που θεσμοθετήθηκαν επ’ ευκαιρία της απόκρουσης κάποιων εχθρών. Η αξιομνημόνευτη αυτή νίκη δεν είναι άλλη από αυτήν των Αιτωλών και των συμμάχων τους εναντίον των Γαλατών. Τα Σωτήρια αρχικά εορτάζονταν ετησίως, περιλάμβαναν μουσικούς, χορευτικούς και δραματικούς αγώνες και πρόσφεραν χρηματικά έπαθλα στους νικητές («αγών χρηματίτης»). Για αρκετά χρόνια, την ευθύνη της διοργάνωσής τους είχε η Αμφικτυονία, όμως περί το 244 π.Χ. τα ηνία πήραν οι ίδιοι οι Αιτωλοί, οι οποίοι και αναμόρφωσαν τους αγώνες. Πλέον, η διοργάνωση λάμβανε χώρα κάθε πέντε χρόνια, περιλάμβανε αγώνες μουσικούς, γυμνικούς και ιππικούς, ενώ το έπαθλο ήταν πια δάφνινο στεφάνι. Τα Σωτήρια ενδέχεται να σταμάτησαν τον 1ο αι. π.Χ., ίσως στον απόηχο της καθόδου του Σύλλα το 86 π.Χ., που επέφερε και διακοπή των Πυθίων. 
Φαίνεται πως από τον ύστερο 3ο αι. και πάντως από τον 2ο αι. π.Χ. οι Αμφικτύονες ήταν δεκτικοί στη θεσμοθέτηση και νέων αγώνων, αρκεί αυτός που τους εισηγούνταν να μπορούσε και να τους χρηματοδοτήσει. Έτσι, γνωρίζουμε ότι τελούνταν αγώνες προς τιμήν των βασιλέων της Περγάμου, και συγεκριμένα τα Αττάλεια και τα Ευμένεια, τα οποία όμως επιχορηγούνταν από τους ίδιους τους βασιλείς. Ακόμη όμως κι ένας πλούσιος πολίτης της Καλυδώνας, ο Αλκήσιππος, με μια δωρεά σε χρυσό και άργυρο απέκτησε από το 182/1 π.Χ. τη δική του ετήσια γιορτή, τα Αλκησίππεια, τα οποία, αν και δεν περιλάμβαναν αγώνες, αποτελούνταν από τελετουργική πομπή, θυσία και δημόσιο γεύμα.

Εκτός από τις τακτικές εορταστικές εκδηλώσεις, υπήρχαν και έκτακτες, που διοργανώνονταν επ’ ευκαιρία εξαιρετικών γεγονότων. Χαρακτηριστική περίπτωση ήταν οι αθηναϊκές Πυθαΐδες, για τις οποίες τόσο εύγλωττα μιλούν οι επιγραφές του Θησαυρού των Αθηναίων. Γνωρίζουμε τέσσερις  Πυθαΐδες που έλαβαν χώρα  στο διάστημα 138-98 π.Χ. Και οι τέσσερις περιλάμβαναν τελετουργική πομπή από την Αθήνα στους Δελφούς, επικεφαλής της οποίας βρίσκονταν επιφανείς πολίτες, θυσίες και τελετουργίες και, τέλος, ιππικούς και μουσικούς αγώνες. Οι επιγραφές με τους ύμνους στον Απόλλωνα που σώθηκαν στο νότιο τοίχο του Θησαυρού των Αθηναίων χαράχτηκαν ακριβώς με αφορμή τις εορτές αυτές. 

Κείμενο: Δρ. Αφροδίτη Καμάρα, Ιστορικός