Χάλκινο πλακίδιο με μυθολογική παράσταση.
Ο βασιλιάς της Τίρυνθας Ευρυσθέας κρύβεται σε πιθάρι τρομαγμένος.
© ΕΦΑ Φωκίδας, ΥΠ.ΠΟ.A
Συνήθης μέθοδος διακόσμησης επίπλων και ξύλινων αντικειμένων ήταν η ένθεση πλακιδίων με διακοσμητικό ή αφηγηματικό χαρακτήρα. Τα πλακίδια αυτά ήταν κατασκευασμένα από μέταλλο (συνήθως χαλκό, αλλά και χρυσό ή άργυρο) ή και από ελεφαντόδοντο. Στο Μουσείο των Δελφών εκτίθενται τόσο ελεφαντοστέινα πλακίδια (αίθουσα χρυσελεφάντινων) με απεικονίσεις μυθικών πλασμάτων, όσο και χάλκινα πλακίδια που αναπαριστούν γνωστές μυθολογικές σκηνές.
Χαρακτηριστική είναι η απεικόνιση του άθλου του Ηρακλή για την εξόντωση του Ερυμάνθιου Κάπρου. Ο Ευρυσθέας, βασιλιάς της Τίρυνθας, είχε ζητήσει από τον Ηρακλή να αιχμαλωτίσει ζωντανό τον κάπρο που η Άρτεμη είχε χαρίσει στον Ερύμανθο, γιατί το άγριο ζώο κατέστρεφε τις σοδειές και σκότωνε με τους χαυλιόδοντές του τα άλλα ζώα. Ακόμη και οι Κένταυροι του δάσους της Φολόης, στην ανατολική Ηλεία, είχαν ενοχληθεί από τη δράση του. Ο Ηρακλής κατόρθωσε να αιχμαλωτίσει τον κάπρο με ένα τέχνασμα, πλησιάζοντάς το πλαγίως. Αφού το έδεσε, το μετέφερε ζωντανό στον Ευρυσθέα, ο οποίος από τον τρόμο του κρύφτηκε μέσα σε ένα πιθάρι.
Το περιστατικό προφανώς θεωρήθηκε ενδιαφέρον από τους καλλιτέχνες της αρχαϊκής εποχής, οι οποίοι το έχουν απεικονίσει σε ερυθρόμορφα και μελανόμορφα αγγεία. Ο άθλος απεικονιζόταν επίσης και στις μετόπες του ναού του Δία στην Ολυμπία, περί τα μέσα του 5ου αι. π.Χ. Το συγκεκριμένο παράδειγμα από το Μουσείο των Δελφών είναι το μόνο γνωστό σε χαλκό και χρονολογείται στο β΄ μισό του 6ου αιώνα π.Χ.
Αντίστοιχα διασκεδαστικό ενδεχομένως ήταν και το περιστατικό της διαφυγής του Οδυσσέα και των συντρόφων του από τη σπηλιά του κύκλωπα Πολύφημου, που αποτελεί το θέμα του δεύτερου χάλκινου πλακιδίου που χρονολογείται την ίδια εποχή: ο Οδυσσέας ή κάποιος από τους συντρόφους του εικονίζεται κρεμασμένος από την κοιλιά ενός κριαριού στην προσπάθειά του να διαφύγει.
Κείμενο: Θάνος Σίδερης, Δρ. Κλασικής Αρχαιολογίας, Δρ. Αφροδίτη Καμάρα, Δρ. Ιστορίας